DNA & RNA Kodonları

Zincirler ve sentez yönü
Kodon animasyonları açıklamaları
Genetik kod

1. Zincirler ve sentez yönü

Hem DNA hem RNA’da, tüm zincirler 5' uçlardan 3' uçlar yönünde sentezlenirler.
Protein zincirleri amino uçlardan karboksi uçlara doğru sentezlenirler.
Renk simgeleri: eski uç “soğuk” uç olup (mavi) ile renklendirilir; yeni uç “sıcak” uç olup, (kırmızı) ile renklendirilir.

DNA	Kodlayan zincir (Kodonlar)	5' > > > - - - - - - T T C - - - - - - > > > 3'
DNA	Kalıp zincir (Anti-kodonlar)	3' < < < - - - - - - A A G - - - - - - > > > 5'
mRNA	Aktarılan bilgi (mesaj) (Kodonlar)	5' > > > - - - - - - U U C - - - - - - > > > 3'
tRNA	Taşıma (Anti-kodonlar)	3' < < < A A G < < < 5'
Protein	Amino asid	Amino > > > Fenilalanin > > > Karboksi

Yukarıda şematik olarak gösterildiği üzere, haberci RNA kalıp zincire (antikodonlar) komplementer ve antiparalel olarak sentezlenmeltedir - böylelikle, sonuçlanan mRNA, DNAnın kodlayan zincirindeki kodonlarına karşılık gelmektedir. tRNAnın antikodonları herbir üç bazlık mRNA kodonunu, genetik koda uygun olarak karşılık gelen amino aside uyarlarlar:

2. Kodon animasyonları açıklamaları

Resimlerin çoğu 17 baz çifti gösterirler. Kodon animasyonlarında iki baz çiftinden en soldaki gizli olup tam olarak beş adet kodon (15 baz çifti) görünmektedir.
Kodlayan zincir gri renge dönüşerek kaybolmakta ve kalıp zinciri bırakmak maktadır (yukarıdaki zincirlere bakınız)
Kalıp zincirdeki “anti-kodonlar” sağ uçtan (5’ uç) sol uca (3’ uç), sentez yönünde, üç bazlık gruplar olarak tanımlanırlar. (5’ ve 3’ uçlarını daha yakından tanımak/görüntülemek için, tarayıcınızdaki geri butonuna basınız ve grafik sayfasında 5’ ve 3’ uçları ile Antiparalelizimi görüntüleyiniz.)
mRNA kodonları şimdi sadece beyaz olarak gösterilmekte ve DNA kalıp zincirinin anti-kodonlarını tamamlamaktadır. Bunlar soldan sağa doğru - mRNAnın sentez yönünde (mRNA için 5’-3’) olarak, DNA kodlayan zincirine antiparalel doğrultuda gösterilmektedir.
Son olarak, herbir mRNA kodonu eklendikten sonra “=” ilgili amino asid kodlanmaktadır (aşağıdaki koda bakınız).

3. Genetik kod

Genetik Kod (mRNA)
1. Sıra (5' uç)	2. Sıra (orta)				3. Sıra (3' uç)
1. Sıra (5' uç)	U	C	A	G	3. Sıra (3' uç)
U	Phe F Phe F Leu L Leu L	Ser S Ser S Ser S Ser S	Tyr Y Tyr Y son son	Cys C Cys C son Trp W	U C A G
C	Leu L Leu L Leu L Leu L	Pro P Pro P Pro P Pro P	His H His H Gln Q Gln Q	Arg R Arg R Arg R Arg R	U C A G
A	Ile I Ile I Ile I Met M	Thr T Thr T Thr T Thr T	Asn N Asn N Lys K Lys K	Ser S Ser S Arg R Arg R	U C A G
G	Val V Val V Val V Val V	Ala A Ala A Ala A Ala A	Asp D Asp D Glu E Glu E	Gly G Gly G Gly G Gly G	U C A G

Bir kodon: Met, Trp.
İki kodon: Asn, Asp, Cys, Gln, Glu, His, Lys, Phe, Tyr.
Üç kodon: Ile, son ("stop", "nonsense").
Dört kodon: Ala, Gly, Pro, Thr, Val.
Beş kodon: yok.
Altı codon: Arg, Leu, Ser.

Teşekkür:
Steve Sandler ve Kalus Nüsslein’e (Mikrobiyoloji Departmanı, Yaşam Bilimleri Massachusetts Üniversitesi, Amherst) sağladıkları yardım için teşekkür ederim.