Κωδικόνια DNA & RNA

Κλώνοι και κατευθύνσεις της σύνθεσης
Ερμηνεία των κωδικονίων κινούμενα σχέδια
Ο γενετικός κώδικας

1. Κλώνοι και κατευθύνσεις της σύνθεσης

Όλοι οι κλώνοι (αλυσίδες) συντίθενται το 5' άκρο > > > προς το 3' άκρο στο DNA και RNA.
Οι πρωτεϊνικές αλυσίδες συντίθενται από το αμινικό (ή αμινο-) άκρο τους > > > προς το καρβοξυλικό (ή καρβοξυ-) τους άκρο.
Απομνημόνευση χρωμάτων: τα παλιό άκρο είναι αυτό που φτιάχτηκε πρώτο και «κρύωσε» (μπλε); ενώ το νέο είναι ακόμη ζεστό (στο οποίο προστίθενται νέα αμινοξέα) (κόκκινο).

DNA	Κωδικοποιητικός κλώνος (Κωδικόνια)	5' > > > - - - - - - T T C - - - - - - > > > 3'
DNA	Συμπληρωματικός κλώνος (Αντικωδικόνια)	3' < < < - - - - - - A A G - - - - - - < < < 5'
mRNA	Μήνυμα (Κωδικόνια)	5' > > > - - - - - - U U C - - - - - - > > > 3'
tRNA	Μεταφορά (Αντικωδικόνια)	3' < < < A A G < < < 5'
Πρωτεΐνη	Αμινοξύ	Άμινο- > > > Φαινυλαλανίνη > > > Καρβόξυ

Όπως παριστάνεται σχηματικά παραπάνω, το αγγελιαφόρο RNA συντίθεται συμπληρωματικά και αντιπαράλληλα προς τον πατρικό συμπληρωματικό κλώνο (αντι-κωδικόνα) του DNA, οπότε το mRNA που συντίθεται αποτελείται από κωδικόνια που αντιστοιχούν σε αυτά του κωδικοποιητικού κλώνου DNA. Τα αντικωδικόνια του tRNA προσαρμόζουν σε κάθε κωδικόνιο τριών βάσεων του mRNA το αντίστοιχο αμινοξύ, σύμφωνα με το γενετικό κώδικα:

2. Ερμηνεία των κωδικονίων κινούμενα σχέδια

Στα περισσότερα σχήματα παριστάνονται 17 ζεύγη βάσεων. Στην παράσταση για τα κωδικόνια, τα δύο ζεύγη βάσεων που βρίσκονται στο αριστερό άκρο καλύπτονται, αφήνοντας ορατά ακριβώς πέντε κωδικόνια τριών βάσεων (15 ζεύγη βάσεων).
Ο κωδικοποιητικός κλώνος γίνεται γκρι και μετά εξαφανίζεται, οπότε παραμένει μόνο ο συμπληρωματικός κλάωνος (βλέπε παραπάνω κλώνοι).
Τα αντι-κωδικόνια στον πατρικό κλώνο αναγνωρίζονται ως ομάδες τριών βάσεων, από το δεξί άκρο (5’ άκρο) προς το αριστερό (3’ άκρο), δηλαδή σύμφωνα με την κατεύθυνση της σύνθεσης. (Για περισσότερα για την αναγνώριση των άκρων 5’ και 3’, μπορείτε να πιέσετε το κουμπί «Πίσω» στο πρόγραμμα περιήγησης, και να δείτε τη σελίδα με τα γραφικά για τα Άκρα και την αντιπαραλληλία).
Τα κωδικόνια του mRNA παρουσιάζονται μόνο ως λευκό κείμενο, συμπληρωματικά στα αντικωδικόνια του πατρικού κλώνου του DNA, τα οποία παριστάνονται από τα αριστερά προς τα δεξιά, δηλαδή στην ίδια κατεύθυνση με την οποία συντίθεται το mRNA (5' προς 3' σε σχέση με το mRNA) αντιπαράλληλα στον κωδικοποιητικό κλώνο DNA.
Τέλος, μετά από κάθε κωδικόνιο mRNA προστίθεται “=“ και το αμινοξύ που κωδικοποιείται (βλέπε τον κώδικα παρακάτω).

3. Ο γενετικός κώδικας

The Genetic Code (mRNA)
1^η θέση (5' άκρο)	2^η θέση (μεσαία)				3^η θέση (3' άκρο)
1^η θέση (5' άκρο)	U	C	A	G	3^η θέση (3' άκρο)
U	Phe F Phe F Leu L Leu L	Ser S Ser S Ser S Ser S	Tyr Y Tyr Y stop stop	Cys C Cys C stop Trp W	U C A G
C	Leu L Leu L Leu L Leu L	Pro P Pro P Pro P Pro P	His H His H Gln Q Gln Q	Arg R Arg R Arg R Arg R	U C A G
A	Ile I Ile I Ile I Met M	Thr T Thr T Thr T Thr T	Asn N Asn N Lys K Lys K	Ser S Ser S Arg R Arg R	U C A G
G	Val V Val V Val V Val V	Ala A Ala A Ala A Ala A	Asp D Asp D Glu E Glu E	Gly G Gly G Gly G Gly G	U C A G

Ένα κωδικόνιο: Met, Trp.
Δύο κωδικόνια: Asn, Asp, Cys, Gln, Glu, His, Lys, Phe, Tyr.
Τρία κωδικόνια: Ile, stop ("χωρίς νόημα").
Τέσσερα κωδικόνια: Ala, Gly, Pro, Thr, Val.
Πέντε κωδικόνια: κανένα.
Έξι κωδικόνια: Arg, Leu, Ser.

Είμαι ευγνώμων για τη βοήθεια που μου παρείχαν ο Steve Sandler και ο Klaus Nüsslein από το Τμήμα Μικροβιολογίας των Επιστημών της Ζωής στο in Πανεπιστήμιο Massachusetts, Amherst.